Fototyp skóry – czym jest, jak rozpoznać swój fototyp, ochrona przeciwsłoneczna dorosłych i dzieci

Spis treści:

Czym jest fototyp skóry?

Fototyp: rodzaje fototypów skóry

Fototyp skóry – dlaczego warto znać swój fototyp?

Wpływ promieni UV na skórę

Ochrona przeciwsłoneczna skóry twarzy

Ochrona przeciwsłoneczna skóry ciała – bezpieczne opalanie

Ochrona przeciwsłoneczna dzieci

O czym jeszcze warto pamiętać?

Czym jest fototyp skóry?

Jeśli spojrzymy na kolor naszej skóry i porównamy go nawet z kolorem skóry osób z bliskiego otoczenia, już na pierwszy rzut oka zauważymy pewne różnice. Jedni znacznie szybciej opalają się na brązowy kolor, inni nawet po krótkim przebywaniu na słońcu mają zaczerwienioną skórę. Często posługujemy się pojęciem „karnacji skóry”, najczęściej mówiąc o jasnej i ciemnej karnacji.

Fototyp skóry to nieco bardziej zróżnicowane pojęcie. Wiąże się z melaniną, czyli komórkami pigmentacyjnymi skóry, które są odpowiedzialne za kolor naszej skóry, włosów i kolor oczu. To melanina sprawia, że nasza skóra może być opalona. Dzieje się tak, ponieważ w naszej skórze występuje reakcja ochronna na działanie promieni UV, która sprawia, że zwiększa się ilość produkowanej melaniny, która przyciemnia kolor naszej skóry. To również ona, gdy rozkłada się nierównomiernie, gromadząc w określonych miejscach, prowadzi do powstawania przebarwień.

Fototyp skóry to skala, która została sklasyfikowana przez amerykańskiego dermatologa Thomasa B. Fitzpatricka w 1975 roku. Zrobił to na podstawie obserwacji różnego rodzaju reakcji skóry na promieniowanie słoneczne. Dokładniej rzecz ujmując, przyglądał się reakcji skóry na pierwszą jej ekspozycję w danym roku na działanie promieni słonecznych przez około 30 minut w godzinach popołudniowych, które są okresem największego nasilenia działania promieni słonecznych. Na podstawie tej obserwacji Fitzpatrick wyróżnił 6 fototypów skóry, które do tej pory są podziałem, którym kierujemy się do dziś.

Fototyp: rodzaje fototypów skóry

Skala fototypów skóry, które sklasyfikował Fitzpatrick dzieli się na 6 fototypów:

• Fototyp skóry I

Pierwszy fototyp skóry nazywamy również fototypem celtyckim.

Charakterystyka: Osoby o I fototypie mają bardzo jasny odcień skóry z przewagą różowych tonów, najczęściej jasne, niebieskie lub zielone oczy oraz blond lub rude włosy. Przy fototypie I możemy również zauważyć występowanie na skórze piegów.

Reakcja na słońce: Skóra o fototypie I bardzo szybko ulega oparzeniom. Dzieje się tak nawet już po 5 minutach ekspozycji skóry na działanie promieni słonecznych. Zauważymy, że szybko zmienia kolor na czerwony, czemu może towarzyszyć nieprzyjemne pieczenie.

• Fototyp skóry II

Drugi fototyp skóry nazywany również fototypem północnoeuropejskim.

Charakterystyka: Osoby o II fototypie skóry mają bardzo jasny odcień skóry z przewagą mlecznych ronów, jasne niebieskie, zielone lub jasnopiwne oczy, jasne włosy (blond lub rude). Na skórze możemy zauważyć występowanie piegów.

Reakcja na słońce: Skóra o fototypie II szybko ulega oparzeniom, szybko zmienia swój kolor na czerwony, trudno jest się jej opalić na zadowalający kolor.

• Fototyp skóry III

Trzeci fototyp skóry nazywamy również fototypem środkowoeuropejskim.

Charakterystyka: Osoby o III fototypie skóry mają jasną skórę o bardziej złocistych i lekko śniadych tonach, niebieskie, zielone, szare lub piwne oczy, włosy o kolorze ciemnego blondu, jasnego lub średniego brązu. W tym fototypie również mogą występować piegi.

Reakcja na słońce: Skóra o fototypie III zazwyczaj opala się na brązowo, mimo że w pierwszej fazie ekspozycji na słońce może się zaczerwienić. Czerwony kolor jednak ustępuje, a skóra staje się brązowa.

• Fototypy skóry IV

Czwarty fototyp skóry nazywamy również fototypem południowoeuropejskim.

Charakterystyka: Osoby o IV fototypie skóry mają zwykle ciemną, śniadą lub oliwkową skórę, piwne, zielone lub brązowe oczy oraz ciemnobrązowe lub czarne włosy.

Reakcja na słońce: Skóra o fototypie IV dość rzadko ulega oparzeniom słonecznym i szybko opala się na ciemnobrązowy kolor.

• Fototyp skóry V

Piąty fototyp skóry nazywamy również fototypem północnoafrykańskim lub fototypem azjatyckim.

Charakterystyka: Osoby o V fototypie skóry mają brązową lub ciemnobrązową skórę, ciemnobrązowe oczy i ciemnobrązowe lub czarne włosy.

Reakcja na słońce: Skóra o fototypie V bardzo rzadko ulega oparzeniom, dość szybko i łatwo się opala na ciemnobrązowy kolor.

• Fototyp skóry VI

Szósty fototyp skóry nazywamy również fototypem afrykańskim lub fototypem afroamerykańskim.

Charakterystyka: Osoby o VI fototypie skóry mają bardzo ciemną skórę, bardzo ciemny kolor oczu i włosów.

Reakcja na słońce: Skóra o fototypie VI niemal nie ulega oparzeniom słonecznym, ale również przez wzgląd na bardzo wysoką zawartość melaniny w skórze, rzadko się przyciemnia, a tym samym rzadko się opala.

Fototyp skóry – dlaczego warto znać swój fototyp?

Dlaczego warto znać swój fototyp skóry? Warto wspomnieć, że rozpoznanie swojego fototypu skóry nie należy do trudnych rzeczy. Wystarczy wziąć pod uwagę kolor naszej skóry, oczu i włosów oraz to, jak zazwyczaj nasza skóra reaguje na ekspozycję na promienie słoneczne. Świadomość swojego fototypu pozwala nam jeszcze dokładniej dobrać odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną, która pomoże nam zminimalizować wystąpienia przykrych skutków działania promieni UV.

Nawet jeśli posiadamy fototyp skóry, który szybko się opala i rzadko ulega oparzeniom słonecznym (na przykład fototypy III-VI), nie warto zapominać o środkach ochrony przeciwsłonecznej przez wzgląd na inne możliwe skutki uboczne takie jak między innymi przyspieszone procesy starzenia, uszkodzenie bariery hydrolipidowej skóry czy przesuszenia.

Wpływ promieni UV na skórę

W skład promieniowania słonecznego składa się promieniowanie UV (promienie ultrafioletowe), światło widzialne oraz podczerwień. Największy wpływ na naszą skórę mają promienie UV, w których spektrum wyróżniamy:

• Promienie UVA, czyli promieniowanie UV o zakresie ok 320-400nm. Stanowi ono większość promieniowania UV docierającego do powierzchni Ziemi. To ono jest odpowiedzialne między innymi za powstawanie zmarszczek, przebarwień, utratę elastyczności skóry, jak również może prowadzić do uszkodzenia DNA komórek skóry, które mogą być przyczyną wystąpienia nowotworów skóry.
• Promienie UVB, czyli nieco krótsze promienie UV (ok. 230-320nm). Ma ono większą aktywność biologiczną od promieni UVA i ono sprawia, że na naszej skórze pojawia się opalenizna. Może również powodować oparzenia słoneczne, powstawanie przebarwień i nowotworów skóry.
• Promienie UVC, czyli najkrótsze promienie UV o zakresie ok. 100-280nm. Jest najbardziej szkodliwe, jednak nie dociera ono do powierzchni Ziemi, ponieważ jest w całości pochłaniane przez atmosferę ziemską.

Jaki wpływ na naszą skórę mogą mieć promienie UV?

• Oparzenia słoneczne  

Oparzenia słoneczne są jednym z najczęstszych skutków nadmiernej ekspozycji skóry na słońce bez odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej. Są to oparzenia wierzchnie naskórka, które dzielimy na III stopnie: oparzenia słoneczne I stopnia z występującym pieczeniem i rumieniem, oparzenia słoneczne II stopnia, w których oprócz poprzednich objawów mogą wystąpić bolesne pęcherze i bąble (wymagają interwencji medycznej) oraz oparzenia III stopnia niosące ze sobą ryzyko powstawania blizn, infekcji, zaburzeń pigmentacji (konieczna interwencja medyczna).

• Przyspieszone procesy starzenia się skóry

Zjawisko to nazywamy fotostarzeniem. Szacuje się, że działanie promieni UV w aż 80% odpowiada za przyspieszone procesy starzeniowe. W skórze może wystąpić stres oksydacyjny prowadzący do degradacji włókien kolagenowych, a w rezultacie do utraty jędrności i elastyczności skóry. Procesy starzeniowe są również powiązane z przesuszaniem skóry i naruszaniem jej bariery hydrolipidowej przez promienie UV.

• Sucha skóra

Ekspozycja skóry na działanie promieni słonecznych bez jej odpowiedniej ochrony może prowadzić do naruszenia naturalnej bariery ochronnej skóry, której zadaniem jest między innymi utrzymywanie prawidłowego poziomu nawilżenia w skórze, które przekłada się na jędrność, gładkość i elastyczność skóry. Promienie UV są jednym z czynników, które mogą prowadzić do jej naruszenia, w wyniku czego skóra staje się sucha i szorstka.

• Przebarwienia

Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z przebarwieniami potrądzikowymi, hormonalnymi, związanymi z wiekiem czy posłonecznymi, mechanizm powstawania przebarwień jest taki sam i wiąże się z działaniem promieni UV. Pod wpływem ekspozycji skóry na działanie promieni słonecznych, zwiększa się produkcja melaniny w skórze. Jeśli barwnik ten zaczyna się gromadzić w większych ilościach w niektórych miejscach, wówczas mamy do czynienia z ciemnymi plamkami, czyli przebarwieniami.

• Nowotwory skóry

Nowotwór skóry to najpoważniejszy skutek szkodliwego działania promieni UV na naszą skórę. Ekspozycja skóry na działanie promieni słonecznych bez odpowiedniej ochrony może doprowadzić do uszkodzeń komórek DNA skóry, które w konsekwencji mogą przerodzić się w mutacje nowotworowe.

• Reakcje alergiczne

Jednym ze skutków działania promieni UV na skórę mogą być również reakcje alergiczne skóry, którym towarzyszyć będą zaczerwienienie, drobne i rozsiane pęcherze, swędząca wysypka, pokrzywka, a w niektórych przypadkach nawet obrzęk.

Ochrona przeciwsłoneczna skóry twarzy

Warto wiedzieć, że promienie UV docierają do powierzchni Ziemi nie tylko w ładne i słoneczne dni. Nawet jeśli na zewnątrz mamy zachmurzone niebo, promienie UV i tak mogą oddziaływać na naszą skórę. Co ciekawe, każdego dnia możemy sprawdzić, jaki panuje tak zwany indeks UV, czyli w jakim stopniu jesteśmy narażeni na działanie promienie ultrafioletowych danego dnia w danym położeniu geograficznym.

Skóra twarzy niezależnie od pogody jest najbardziej wyeksponowaną na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych częścią naszej skóry. Dlatego też warto pamiętać o odpowiedniej ochronie przeciwsłonecznej nie tylko latem, ale przez cały rok.

Wybierając odpowiedni filtr SPF do ochrony twarzy i ciała warto pamiętać, że poszczególne wartości SPF mają swoje znaczenie:

• SPF6 i SPF10 to niska ochrona przeciwsłoneczna i zwykle nie występuje w produktach ochronnych (najczęściej w produktach do makeup’u czy samoopalaczach)
• SPF15, SPF 20 i SPF 25 to średnia ochrona przed działaniem promieni UV
• SPF30 i SPF50 to już wysoka ochrona przed działaniem promieniowania UV
• SPF50+ to bardzo wysoka ochrona dla naszej skóry.

Jakie produkty do ochrony przeciwsłonecznej skóry twarzy polecamy?

• Fluid do twarzy SPF50 Ambre Solaire Super UV to niewidoczny, lekki krem-fluid, który w swojej formule posiada filtry SPF50, ale również kwas hialuronowy, czyli składnik znany z właściwości nawilżających. Jego formuła jest hipoalergiczna, czyli stworzona tak, by minimalizować wystąpienie reakcji alergicznych.

• Krem SPF50+ z witaminą C UV Fluid Garnier Vitamin C to kolejny niewidoczny, lekki krem ochronny, który w swojej formule oprócz filtrów SPF50+ zapewniających bardzo wysoki stopnień ochrony przed działaniem promieni UVA i UVB zawiera witaminę Cg (pochodna witaminy C), wygładzające skórę peptydy i znany z właściwości nawilżających kwas hialuronowy. Oprócz ochrony przeciwsłonecznej, niewidoczny fluid Vitamin C wspomaga redukcję przebarwień.

• Rozświetlający krem SPF50+ UV Fluid Garnier Vitamin C to z kolei lekki krem, który natychmiast po aplikacji nadaje skórze blasku i rozświetlenia dzięki pigmentom mineralnym. W swojej formule posiada również filtr SPF50+ oraz witaminę Cg. Wspiera redukcję przebarwień, wspomaga wyrównanie kolorytu skóry.

• Nawilżający krem SPF50+ UV Fluid Garnier Hyaluron Barrier Protect to z kolei połączenie wysokiego stopnia ochrony przeciwsłonecznej dzięki filtrom SPF50+ oraz nawilżenia wspierającego barierę hydrolilpidową skóry dzięki obecności takich składników aktywnych, jak kwas hialuronowy i gliceryna. Skóra jest odczuwalnie nawilżona, ukojona, bardziej elastyczna oraz chroniona przed szkodliwym działaniem promieni UVA i UVB.

• Mgiełka do twarzy SPF50 Ambre Solaire Super UV to wyjątkowo wygodny w użytkowaniu produkt o wysokim stopniu ochrony. W swojej hipoalergicznej formule oprócz filtrów SPF50 zawiera między innymi kwas hialuronowy. Mgiełkę aplikuje się niezwykle wygodnie i można to robić nawet na makijaż! Doskonale sprawdzi się również przy okazji konieczności reaplikowania produktu ochronnego. Błyskawicznie się wchłania, a przy okazji… utrwala makijaż!

• Krem ochronny SPF50 Ambre Solaire Super UV Ani-Dryness to wyjątkowy produkt z serii Sensitive Advanced. Nie tylko chroni skórę przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB oraz długim promieniowaniem UVA, ale również przywraca skórze twarzy właściwy poziom nawilżenia, zapobiega jej odwodnieniu i niweluje uczucie ściągnięcia i pieczenie już po pierwszym zastosowaniu!

Ochrona przeciwsłoneczna skóry ciała – bezpieczne opalanie

Wiele osób w trakcie słonecznych, wakacyjnych dni pragnie się pięknie opalić. Warto jednak pamiętać, że jeśli to jest naszym celem, należy wówczas zadbać o bezpieczne opalanie. To przede wszystkim opalanie się z odpowiednio dobraną ochroną przeciwsłoneczną. Warto wziąć pod uwagę nie tylko nasz fototyp skóry, ale również indeks UV, wszelkiego rodzaju zmiany skórne, jeśli te nam towarzyszą (zmiany związane z dermatozami, blizny, niedoskonałości i wszystkie okoliczności, które wymagają bardzo wysokiej ochrony przeciwsłonecznej), godziny największej aktywności promieni słonecznych.

Jak wybrać odpowiedni produkt z SPF i na co warto zwrócić uwagę?

• Konsystencja – jedni wolą balsamy i kremy do opalania, inni sięgają po olejki lub spray’e. Wszystko zależy od naszych osobistych preferencji.
• Wchłanianie – z pewnością dużą zaletą produktu do opalania się będzie to, że będzie się on szybko wchłaniać. Ułatwi to jego aplikację.
• Dodatkowe składniki pielęgnacyjne – warto również sięgnąć po produkty, które nie tylko będą nas chronić przed szkodliwymi skutkami działania promieni UVA i UVB, ale również będą zawierać dodatkowe składniki pielęgnujące, na przykład nawilżający kwas hialuronowy.
• Zapach – to również bardzo indywidualna kwestia, jakie kompozycje zapachowe będą nam najbardziej odpowiadać.
• Produkty hipoalergiczne – jeśli mamy tendencje do występowania reakcji alergicznych na promieniowanie słoneczne, wówczas warto wybrać produkty hipoalergiczne, czyli formułowane w taki sposób, by zminimalizować ryzyko wystąpienia objawów uczulenia.

Jakie kosmetyki do opalania polecamy?

• Balsam do opalania SPF50 Ambre Solaire Hydra 24 to wyjątkowy balsam, który dzięki filtrom SPF50 zapewnia wysoki stopień ochrony przed promieniowaniem UVA i UVB, ale również w jego formule znajdziemy masło shea znane ze swoich właściwości nawilżających i utrzymujących prawidłowe nawilżenie skóry. Szybko się wchłania, nie pozostawia po sobie tłustej, ani lepkiej warstwy.

• Balsam do opalania SPF30 Ambre Solaire Hydra 24 to również balsam, który szybko się wchłania i zapewnia wysokie spektrum ochrony dzięki filtrom SPF30. W jego formule również znajdziemy nawilżające masło shea. Jeśli nasza skóra opala się na brązowo, jednak w pierwszym kontakcie ze słońcem na tendencje do czerwienienia się, możemy użyć na początku balsamu SPF50, następnie po pierwszej lub drugiej ekspozycjieskpozycji skóry na słońce balsamu SPF30 lub SPF20.

• Kolejnym balsamem z serii Hydra 24 jest balsam do opalania SPF20. To produkt, który, jak poprzednicy, również zawiera w swojej formule nawilżające masło shea. Balsam z filtrami SPF20 może okazać się dobrym wyborem dla fototypów III-VI (pod warunkiem, że inne czynniki takie jak na przykład indeks UV będą wskazywać na to, że można się bezpiecznie opalać).

Jeśli preferujemy produkty do opalania w spray’u, doskonałym wyborem mogą okazać się:

• Spray SPF30 Ambre Solaire Invisible Protect Refresh. Ten łatwy w aplikacji spray oprócz filtrów SPF30 w swojej formule zawiera między innymi aloes i witaminę E znane ze swoich właściwości odżywczych i kojących skórę. Szybko się wchłania, a oprócz ochrony przed szkodliwym działaniem promieni UV odświeża skórę.

• Dla tych, którzy szukają większego stopnia ochrony polecamy spray SPF50 Amre Solaire Invisible Protect Refresh. W jego formule również znajdziemy witaminę E i aloes. Formuła doskonale sprawdzi się również do ochrony przeciwsłonecznej tatuaży.

Jeśli zależy nam na przyspieszeniu opalania, możemy sięgnąć po olejek przyspieszający opalanie Ambre Solaire. W jego formule znajdziemy naturalne oleje roślinne, które nie tylko przyspieszą pojawienie się opalenizny, ale również zadbają o nawilżenie i uelastycznienie skóry. Należy jednak pamiętać, że olejek przyspieszający opaleniznę nie zastąpi środka ochronnego z odpowiednio wysokimi filtrami SPF (sam posiada jedynie SPF2). Dlatego też powinno się go stosować wraz z innymi środkami ochronnymi, szczególnie polecany jest zaś dla skóry śniadej i już trochę opalonej.

Ochrona przeciwsłoneczna dzieci

Podczas wakacji lub upalnych dni w sposób szczególny należy pamiętać o odpowiedniej ochronie przeciwsłonecznej skóry dzieci. Jest ona znacznie bardziej delikatna i bardziej narażona na wystąpienie oparzeń słonecznych czy wysuszenia. Dlatego też każdorazowo warto sięgnąć po produkty z wysokim stopniem ochrony SPF50 oraz wyższym.

Jakie produkty ochronne dla dzieci polecamy?

• Balsam SPF50 dla dzieci Ambre Solaire z serii Gdzie Jest Nemo to produkt, który zapewnia długotrwałą i skuteczną ochronę delikatnej skóry dziecka przed działaniem promieni UV. Co więcej, jego formuła jest lekka, szybko się wchłania, odporna na wodę i piasek, dzięki czemu niezależnie od tego, jakich aktywności podejmie się dziecko, jego skóra będzie odpowiednio chroniona.

• Spray SPF50 dla dzieci Ambre Solaire z tej samej serii to wyjątkowo prosty w użyciu produkt z formułą bogatą w wyciąg z aloesu. Nie tylko chroni skórę dziecka przed działaniem promieni UV, ale również ją nawilża.

• Spray do opalania dla dzieci SPF50+ Ambre Solaire Sensitive Advanced Kids to bardzo prosty w użyciu spray, który nie podrażni wrażliwej skóry dziecka. Będzie nie tylko chronić ją przed szkodliwym działaniem promieni UV, ale przy okazji odpowiednio pielęgnować. Spray ma długotrwałe działanie, nie brudzi ubrań, jest wodoodporny i… pięknie pachnie!

O czym jeszcze warto pamiętać?

Odpowiednia ochrona przeciwsłoneczna skóry to nie tylko używanie odpowiednich produktów zawierających właściwie dobrane do potrzeb naszej skóry i panującej aury filtrów SPF. Warto również pamiętać, że ochrona przeciwsłoneczna to także takie aspekty, jak:

• odpowiednie nakrycie głowy, czyli w okresie największej działalności promieni słonecznych zakładamy na głowę czapkę z daszkiem, kapelusz, chustkę,
• nawadnianie się, które jest niezwykle ważnym elementem ochrony naszego zdrowia przez cały rok, jednak latem w upalne dni należy zwiększyć ilość spożywanej wody zgodnie z zaleceniami lekarzy,
• reaplikacja SPF, na przykład wówczas, jeśli korzystaliśmy z kąpieli w basenie, morzu lub innym zbiorniku wodnym,
• odpowiednio dobrana odzież, szczególnie jeśli mamy informacje o wysokim indeksie UV – warto postawić na lekkie, przewiewne, naturalne materiały, które przepuszczają powietrze,
• czas aplikacji SPF – najlepiej jest zaaplikować SPF na skórę na około 20-30 minut przed ekspozycją skóry na słońce,
• odpowiednia ilość SPF, a jeśli nie jesteśmy pewni, czy robimy to dobrze, możemy pamiętać o zasadzie „lepiej za dużo, niż za mało”.

Warto również pamiętać, by zadbać o właściwą pielęgnację skóry po opalaniu. Wysuszające działanie promieni UV sprawia, że nasza skóra wymaga między innymi odpowiedniego nawilżenia. Doskonałym wyborem może okazać się balsam nawilżający po opalaniu Ambre Solaire AfterSun, który w swojej formule posiada między innymi aloes. Błyskawicznie się wchłania, łagodząc skórę, nawadniając ją i kojąc. Możemy również sięgnąć po produkt, który jednocześnie nawilży i wzmocni naszą opaleniznę, czyli balsam wzmacniający opaleniznę Ambre Solaire AfterSun wzbogacony o olej z pestek moreli oraz witaminę E.